Herbestemming in Gordel 20-40

De Indische buurt in Amsterdam maakt deel uit van de stedelijke uitbreiding: Gordel 20-40. Kenmerkend voor dit gebied zijn straatwanden in de stijl van de Amsterdamse School. Het voormalige schoolgebouw in de Batjanstraat is een typische Gordel 20-40wand en derhalve gemeentelijk monument. Het verderop gelegen voormalige buurtcentrum uit de jaren tachtig detoneert in de jaren 20-straat. De leegstand van beide panden doet de buurt geen goed en de woningbouwcorporatie besluit de gebouwen te transformeren. Het schoolgebouw tot een appartementengebouw voor musici van het Nederlands Philharmonisch Orkest en het buurtcentrum tot een bedrijfsverzamelgebouw met horeca in de plint.

Van schoolgebouw tot muziekwoningen

De renovatie en transformatie van een monument uit 1928 vereist een goed plan en veel technische knowhow. Allereerst is een frame van ruimtelijke ingrepen opgezet om van het schoolgebouw volwaardige muziekwoningen te maken. Door elk lokaal om te bouwen tot een appartement met een eigen keuken, toilet en douche, kunnen de natte celblokken op de gangen verdwijnen en dringt het licht verder het gebouw in. Daar muzikanten veel oefenen, zijn private geluidsdichte studio’s ontworpen. De geluidsoverdracht vanuit de muziekcellen wordt op strategische wijze beperkt door ze niet ín de lokalen met houten vloeren, maar daarbuiten op de betonnen gangvloer, te plaatsen. De oude gymzaal met openslaande tuindeuren die centraal op de begane grond lag is omgebouwd tot een kleine (concert)zaal. Door het toevoegen van een, in Amsterdamse Schoolstijl vormgegeven, entree kan de zaal apart beheerd en voor buurtactiviteiten opengesteld worden. De trappenhuizen, vensters en technische voorzieningen zijn secuur gerestaureerd en efficiënt aangepast aan de huidige eisen.

Van de jaren tachtig naar jaren twintig

Voorafgaand aan het ontwerp voor het jaren tachtig gebouw is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. De opties transformatie en sloop & nieuwbouw zijn tegen elkaar afgewogen, waarbij uiteindelijk gekozen is voor duurzame herbestemming van het bestaande pand. De corporatie voegde de eis om de bestaande gevelopeningen inclusief kozijnen te behouden toe aan de opgave.

De constructieve opzet van het gebouw maakte het relatief eenvoudig om het gebouw opnieuw in te delen. De matige architectonische kwaliteit en de slechte energetische prestaties van de bestaande gevels vroegen om een rigoureuzere aanpak. De schil van het pand is daarom vervangen door dubbelglas en roodbruin gemêleerd metselwerk met reliëf en verbanden die verwijzen naar de Amsterdamse School. Vanaf de gevel schiet de entreepartij over de volledige hoogte met rond metselwerk naar binnen. De vergrote glazen entree is in donkergrijze kozijnen gepakt met daarvoor slanke wit-ronde pilasters, waar een reliëfdetail in aangebracht is. De witte accenten van de toegevoegde dakrand, kozijnen en omkadering van het overhoekse etalageraam voor de horeca geven het pand een fris en uitnodigend uiterlijk dat perfect aansluit op de omgeving.

Daar zit muziek in!

Kenmerkend voor de transformaties is de slimheid van saneren. Alle specialistische adviezen zijn steeds getransponeerd naar de ontwerpvraag om zodoende te ontdekken welke bouwkundige mogelijkheden en technische variaties er zijn om het ontwerp te realiseren. Binnen alle randvoorwaarden is het bedrijfsverzamelgebouw een eigentijdse architectonische interpretatie van de Amsterdamse School geworden dat zich op natuurlijke wijze voegt in de omgeving. De Batjanschool is getransformeerd tot een levendig woongebouw voor muzikanten met een additionele buurtfunctie. De uitgekiende herbestemming heeft de Batjanbuurt nieuw leven ingeblazen. Er zit weer muziek in de Batjanstraat.